Leve de reclameblokken

Leve de reclameblokken

Wordt je favoriete quiz, film of tv-serie onderbroken door reclame? Prima!

Grijp die kans om gedurende enkele minuten te SLOW’en: Stoppen, Landen in je lichaam en met SOM-aandacht Opmerken wat je hier en nu ervaart. Zo wordt het irritante reclameblok een heilzame kans om je mentale veerkracht te versterken.

SOM aandacht?

SOM-aandacht begint met het Stabiliseren van je aandacht. Je aandacht -die zonet nog volop opgeslorpt werd door het verhaal- even tot rust laten komen door te focussen. Het stof laten neerdwarrelen, de modder laten bezinken.

Zoals je in het fitnesscenter allerlei toestellen gebruikt om je spieren te trainen, gebruik je voor deze training van je geest het unieke instrument van je lichaam. Da’s handig, want je hebt het altijd bij de hand. En je hoeft ook geen lidgeld betalen om het te gebruiken.

Stop

Stop de binnenkomende beeldprikkels van je tv door schuin voor je naar een vast punt op de vloer te kijken. Druk de mute-knop in op je afstandsbediening zodat ook het hitsige geluid van de commercial stopt. Laat de wereld nu maar draaien. Dit is even tijd voor jezelf. (Je klaagt toch geregeld dat je te weinig tijd hebt voor jezelf? Dit is je kans.)

Landen

Laat toe dat je aandacht Landt in je lichaam door de contactpunten met de stoel of bank te voelen: je voeten op de vloer, je zitvlak en je zitknobbels op de bank, je rug tegen de leuning, het dekentje over je benen, je armen in je schoot of naast je. Misschien besef je nu pas hoe je er echt bijzit? Misschien voel je plots de behoefte om van houding te veranderen? Prima.

Hou je aandacht bij de contactpunten: Wat voel je daar? Druk, tintelleningen, warmte, of helemaal niets?  Laat je aandacht een aantal tellen opnieuw en opnieuw glijden over die verschillende contactpunten en voel daarbij hoe je lichaam onbeweeglijk zit. Als je het aangenaam vindt kan je dit gevoel in je gedachten zacht fluisterend benoemen als stabiliteit, stabiliteit. Dit gedurende een tiental tellen.

Openhartig en Mild

Breng nu zachtjes je schouders naar achteren (niet forceren) zodat je borstkas zich iets meer openzet. Blijf met je aandacht enkele tellen bij dit gevoel van je uitgerekte borstspieren. Als je het fijn vindt kan je dit gevoel in je gedachten gedurende enkele tellen fluisterend benoemen als openhartigheid, openhartigheid.

Breng tenslotte een minzame Mona Lisa glimlach op je mond. Blijf enkele tellen bij dat gevoel van de zachtjes opgeheven mondhoeken, de opgetrokken spieren in je wangen en de lichtjes dichtgeknepen ogen. Als je het fijn vindt kan je dit gevoel gedurende enkele tellen benoemen als mildheid.

Kijk nu met deze Stabiele, Openhartige en Milde aandacht naar wat er op dit moment in je omgaat: niet alleen de lichamelijk prikkels maar ook je stemming, je gedachten, je gevoelens. Omdat je kijkt met een openhartige houding, verzet jij je niet tegen wat er voorbij komt. Kijk naar wat voorbijkomt als naar passanten in de straat: laat ze passeren, loop ze niet achterna en ga er niet mee in gesprek. Omdat je kijkt met een milde aandacht spreek je ook geen oordeel uit over wat je ziet voorbijtrekken. Geen verwijten, geen afwijzen, geen veroordelen: gewoon zien en vooral intens voelen.

Natuurlijk is dat niet eenvoudig. Als plots de herinnering passeert aan de lompe opmerking van daarnet van je collega of partner zal je wellicht spontaan boosheid of teleurstelling voelen. Prima: dan is dat de passant die je nu op dit moment opmerkt. Ook die trekt voorbij en je hoeft jezelf daarvoor niets te verwijten. Zelfs als hij kort daarna opnieuw opduikt. Begroet dat gevoel en zeg in jezelf: dat passant, ik ken je, ik heb je daarnet ook al gezien.

Wijs weer verder

Als je de discipline opbrengt om –als is het maar één keer per avond- de reclameblokken op deze manier te gebruiken als oefenmomenten, versterk jij ongemerkt keer na keer je mentale veerkracht. Dit zal je dan weer ten goede komen als morgen de zaken gegarandeerd weer niet lopen zoals jij had gepland. En zelfs als alles meezit zal jij extra kunnen genieten, want je hebt je brein geleerd om rustig, nieuwsgierig en minzaam te kijken.

Die SOM-aandacht bied je een nieuw en ruimer perspectief. Zo zie je kansen die je voordien wellicht niet had opgemerkt, toen je geest nog in de greep was van de onrustige, afwijzende en veroordelende automatische piloot.

Ik kwam, zweeg en overwon

Deze woorden van Christiane C. las ik vorige donderdag in het gastenboek van de Stiltehoeve Metanoia.

We kwamen er met acht mensen samen voor de tweemaandelijkse Stiltedag van Itam. Ik heb alvast de eerste twee stappen geoefend (ik kwam en ik zweeg). Of ook de derde stap (ik overwon) gelukt is laat ik in het midden. Is de overtuiging dat er “iets” of “iemand” moet overwonnen worden net niet de kern van veel van onze problemen?

Hoezo: overwinnen?

Zowel tijdens het zitten als het stappen heb ik opgemerkt dat mijn creatieve geest weer volop aan het schrijven en bedenken was. Met tussenpozen van verlangen (naar de bevrijdende bel, naar de maaltijd) en herinneringen (aan toen we hier in augustus gedurende vier dagen intens hebben getraind.) Moet die creatieve, verlangende, herinnerende geest echt overwonnen worden om rust te vinden? Of volstaat het dat ik die geestelijke bezigheden gewoon opmerk en er met mildheid naar kijk? Zonder te vechten of me te verzetten? Zonder me te laten meeslepen of me te hechten? Gewoon het opmerken, zoals ik mijn ademend lichaam opmerk. Gewoon opmerken zoals ik de bewegingen van het stappen opmerk?

Is dat niet de essentie, de aandacht-SOM van deze praktijk: aandacht met Stabiliteit, Openhartigheid en Mildheid? Zonder stabiliteit is de geest onrustig, niet gefocust. Zonder openhartigheid is er verzet tegen wat er nu is. Zonder mildheid is er boosheid en teleurstelling omdat ik nog niet goed genoeg ben, nog niet geliefd genoeg, nog niet creatief genoeg, nog niet….

Op de muur boven mijn pc hangt een spreuk van Nin Sheng:

“Alles wat volledig wordt aanvaard brengt je naar vrede,

ook de aanvaarding dat je niet kunt aanvaarden, dat je je verzet.’

Dus, misschien was het beter om te schrijven: “Ik kwam, ik zweeg, en aanvaarde”?

Niets voor mij ?

Ons groepje van acht bestond uit vijf nieuwkomers, allemaal dames, terwijl tot op heden onze Stiltedagen meestal vrij mannelijk waren, op twee moedige dames na.

Een van de nieuwkomers was een psychologie studente die haar stage doet bij Itam. Terwijl alle anderen tijdens het afsluitend moment vertelden dat ze de Stilte hadden  ervaren als verhelderend, bevrijdend en ontspannend, slaakte deze jonge dame een zucht van verlichting. Ze was enerzijds wel trots dat ze het had volgehouden, anderzijds voegde ze er meteen aan toe: “Ik ben blij dat ik weet wat mindfulness is, maar dit is echt niets voor mij.”

Het is maar zeer de vraag of zij echt weet wat mindfulness is?

Bored out?

Het was een gewaagde stap van Björn om een stagiaire, zonder enige meditatie-ervaring meteen in dit stiltebad te gooien.

Dergelijke intense beoefening is pas haalbaar (en zinvol) als men er zelf heeft voor gekozen. Het helpt als er een onderliggende motivatie is: hinderlijke stress, burn-out, emotioneel of lichamelijk lijden….

Op de terugweg in de auto zei het meisje me: “Ik ben perfect gelukkig, dus ik heb dat niet nodig. Ik heb het overleefd door voortdurend te denken aan mijn verjaardagsfeestje van morgen.”

Terwijl ik begrijp wat ze bedoelt, vrees ik dat net daar het sluimerend gevaar zit. De jongeren willen genieten, bewegen, gelukkig zijn. De middelen en mogelijkheden zijn bijna onuitputtelijk. Zonder kicks is men bored out. Alleen: hollen van kick naar kick is afmattend, plus de volgende kick moet liefst nog intenser zijn dan de vorige. Je wil vliegen op de vleugels van Red Bull. Maar Red Bull geeft je geen vleugels. (Ik las in de krant dat enkele misnoegde Amerikanen naar de rechter gestapt zijn omdat de slogan vals en onvoldoende wetenschappelijk onderbouwd is.)

Is de grote uitdaging van de mens net niet om te leren om te gaan met ongelukkig zijn, met het de neerwaartse emotionele spiraal als je vleugels het begeven? Als je met Stabiele, Openhartige en Milde aandacht kan kijken naar je ongelukkige gevoelens en gedachten, zet je de stap naar het bevrijdende geluk, weg van het verslavende kick-geluk.

Bevrijden van het zitkussen?

Door het aanleren en beoefenen van mindfulness (of SLOW’en zoals ik het graag noem) te beperken tot zit- en stapmeditatie sluiten we wellicht een aantal mensen uit om deze mooie praktijk te ontdekken. Het lijkt me een goed idee om  jongeren te leren hoe je je mindfulness kan aanscherpen tijdens het muziek beluisteren, muziek maken, zingen, dansen, joggen, zwemmen, paardrijden, schilderen, wandelen, enz.

Het is misschien tijd dat we mindfulness bevrijden van het zitkussen?

Meer tijd voor jezelf?

Dit echt gebeurd verhaal las ik in het boek The Miracle of Mindfulness van Tich Nhat Hanh. 

Het heeft in elk geval mijn  visie op “tijd voor mezelf” in een ander daglicht geplaatst.

Then Allen said, “I’ve discovered a way to have a lot more time. In the past, I used to look at my time as if it were divided into several parts. One part I reserved for Joey, another part was for Sue, another part to help with Ana, another part for household work. The time left over I considered my own. I could read, write, do research, go for walks.

But now I try not to divide my time into parts anymore. I consider my time with Joey and Sue as my own time. When I help Joey with his homework, I try to find ways of seeing his time as my own time. I go through his lessons with him, sharing his presence and finding ways to be interested in what we do during that time. The time for him becomes my own time. The same with Sue. The remarkable thing is that now I have unlimited time for myself!”

Bron: The Miracle of Mindfulness, Tich Nhat Hanh, Rider Books 2008

Ben jij een riviermens of een kanaalmens?

Riviermensen meanderen en kronkelen door het landschap, soms snel en woelig, soms traag en sloom al naargelang het landschap dat zich aandient. Bij haar vertrek kent de rivier noch haar pad, noch haar eindpunt. Haar doel is het ontdekken, bewonderen en bevloeien van het landschap: voedsel voor het riet, de bomen en het gras, rustplaats voor de eendjes, broedplaats voor de vissen en de kikkers, lavend water voor mens en dier. De rivier deelt haar levende water met de wereld.

Kanaalmensen stoten ongeduldig rechtdoor, in oevers van beton, volgens een nauwkeurig uitgekiend plan, met slechts een doel: de weg naar het einddoel korter maken. Snel en zonder omwegen. Obstakels in het landschap worden afgegraven, desnoods verpulverd met dynamiet. Het landschap is een werktuig in dienst van de weg.

Soms zijn er momenten waarop riviermensen blij zijn dat ze kanaalmensen ontmoeten omdat de situatie op dat moment een daadkrachtige, doelgerichte ingreep vereist. Soms zijn er momenten waarop kanaalmensen blij zijn dat ze even kunnen mee meanderen met de riviermensen om in vrede en rust door het landschap te drijven.  Hoedanook: door beiden vloeit hetzelfde water.

Leven in drie dimensies

Verwachting, beleving en herinnering. Dat zijn de drie dimensies waarbinnen elk leven zich afspeelt.

De verwachting is de dimensie waarin het ongeboren moment vorm krijgt in je fantasie: je boetseert met je geestesoog de beleving waarop je hoopt of die je vreest. Afhankelijk van de aard van die verwachting is er verlangen en vreugde of afkeer en angst. De verwachting is eindig. Ze houdt op op het moment dat de beleving tot leven komt. Als de verwachting zich ontpopt tot  beleving kan je dit ervaren als teleurstelling, blijdschap of opluchting.

De beleving is de dimensie van de realiteit: soms ben je enkel een toeschouwer die het gebeuren ondergaat, soms ben jij een acteur die mee het gebeuren stuurt. De beleving is voorbijgaand, dus eindig. Als je ze hebt gemist is ze voor goed voorbij. Door de kwaliteit van je aandacht bepaal jij mee hoe intens jij de beleving ervaart. Soms ben je enkel een toeschouwer die vol ongeloof aanschouwt wat er gebeurt, zonder dat het op dat moment echt tot je doordringt. Soms ben je helemaal in de ban van de beleving, zijn je lichaam en je geest een met de flow. Vaak gebeurt het dat je de beleving totaal gemist hebt, omdat je met je aandacht nog teveel bij de verwachting was of omdat je wegdroomde in de herinnering van andere gebeurtenissen.

De herinnering is het opnieuw opvoeren, het opnieuw opwarmen van de beleving. Of ten minste van de (veelal vertekende) sporen die in je geest zijn blijven hangen. Daardoor is de herinnering vaak onbetrouwbaar. Sommige herinneringen blijven echter plakken in je geest. De herinnering bepaalt welke melange van emoties je ervaart: spijt, boosheid, en wroeging of blijdschap, dankbaarheid en verwondering?

De herinnering is (mogelijks) eeuwig. Soms heb je een andere gebeurtenis (= beleving) nodig om een ondergesneeuwde herinnering weer tot leven wekken.

Het boeiende is dat die drie dimensies, verwachting, beleving en herinnering zich altijd en enkel in het nu moment kunnen manifesteren, binnen de ruimte die jij met je aandacht creëert. Dus in die zin bestaat je leven enkel uit aandachtige beleving.