De valkuilen van mindfulness 

Eigenlijk zit één van de eerste valkuilen wellicht in de naam zelf. Die laat uitschijnen dat het een verstandelijke oefening is (de mind), terwijl het eigenlijk meer een zaak is van het hart dan van het verstand. Openhearted  awareness zou dus eigenlijk beter zijn dan mindful awareness.

Een andere valkuil is dat sommigen denken dat met mindfulness alles leuker wordt.

Terwijl het vooral een oefening is om contact te maken met wat er is, zonder iets te willen veranderen aan de ervaring zelf. Kijken en gewaarzijn zonder sturen of oordelen. “Dat is er, en dat ook..” is de mantra van mindfulness. Tara Brach noemt het “attending and befriending.  Inzien dat gedachten wel echt (real) zijn, maar daarom niet noodzakelijk waar (true).

In onze westerse wereld van comfort ligt de nadruk op het wegduwen van ongemak.

De ouders die hun kinderen overdadig afschermen van pijn, verveling en ongemak noemt men de “curling ouders”, omdat ze net zoals bij het curlingspel verwoed wrijven om het pad te effenen zodat de kinderen moeiteloos door het leven kunnen glijden. Zo ontnemen ze hun kinderen de kans om te groeien en te leren. Dirk De Wachter zegt dat net de “verleuking” van de samenleving ertoe leidt dat we niet alleen minder bereid zijn, maar ook minder gewapend zijn om veerkrachtig om te gaan met de ongemakken van het leven.

Terwijl we deze bijzondere vorm van aandacht trainen groeit er op de achtergrond iets mee, namelijk onze compassie, het trillen van het hart. Terwijl NEE en het wegduwen onze spontane respons is bij het ervaren van pijn en ongemak, zorgt compassie voor een tegenovergestelde reactie: het verwelkomen, het open ontvangen, de smaak van de ervaring proeven. Wat gezien wordt, wordt gekend en dat is de poort naar wijsheid. We zetten deuren en ramen open: wat voorbijkomt komt voorbij. We hoeven de bezoekers enkel op te merken, niet te entertainen.

Compassie gaat het leed niet uit de weg.

Met dank aan Frits Van den Heuvel en Itam voor de inspiratie.