Ook nood aan een digitale detox?

Erik Van Vooren

Obesitas en burn-out: twee actuele ziektes van onze moderne westerse wereld. In deze column wil ik even stilstaan bij een bijzondere vorm van obesitas, namelijk: informatie-obesitas. Door de digitalisering is informatie niet alleen altijd en overal 24 op 7 beschikbaar, de toegangsdrempel tot de digitale kanalen is nu zo laag dat iedereen zonder veel moeite of geld zijn eigen gedachten, foto’s of video’s kan delen met de rest van de online samenleving.

Zeker de komst van de smartphone (een toestel dat nog geen tien jaar oud is) heeft ervoor gezorgd dat we altijd en overal verbonden zijn. De smartphone eist niet alleen zijn plaats op het nachtkastje maar ook aan tafel of in besprekingen. Ik zie dagelijks in het verkeer overmoedige mensen die denken dat zij de uitzondering zijn die wel veilig en aandachtsvol kunnen autorijden met een smartphone in de hand (of tussen oor en schouder geklemd).

Digitale Neanderthalers

Ik ben van mening dat zelfs de zogenaamde diginatives eerder digitale Neanderthalers zijn in hun omgang met de digitale media. Zo las ik in mijn krant: “Jongeren sharen alles op Facebook, behalve echte gevoelens.” In een ander artikel las ik dat de social media aanzetten tot het voortdurend vergelijken van je eigen leven met dat van anderen wat zorgt voor een sluimerende onrust en onvrede. Dat werd mooi uitgebeld in een cartoon waarin de ene persoon aan de andere vraagt: “Stel dat je mocht kiezen: wie zou je dan het liefste zijn? Waarop de andere antwoord: “Mijn Facebook profiel. Zij heeft een super-gaaf leven.”

Theo Compernolle zegt in zijn boek “Ontketen je brein” (een aanrader) dat de voortdurende “beeps” en “peeps” van onze smartphone onbewust de paniekzone in ons brein activeren: die zone die in de oertijd bedoeld was om een cruciale beslissing te nemen: “lunch hebben of lunch zijn.”

Nooit meer druk

Geen wonder dat er een nieuwe markt ontstaat van boeken en workshops om te leren onze informatie-obesitas onder controle te krijgen. Op mijn werktafel ligt momenteel het boek van Tony Crabbe: “Nooit meer te druk. Een opgeruimd hoofd in een overvolle wereld.” Een korte bloemlezing uit de verschillende hoofdstukken geeft je een inkijk in de teneur van het boek:

-       Stop met het managen van je tijd

-       Aandachtsmanagement

-       Druk is een waardeloos merk

-       Stop met streven naar meer

-       Van druk naar geluk

Waan en aandacht

Uw aandacht is het waardevolste geworden wat u heeft. Iedereen wil ze. Ons brein is er echter niet voor gemaakt om permanent getriggerd te worden. Eva Berghmans, correspondente 'Waan & aandacht' onderzocht zes maanden lang in De Standaard hoe we weer meester kunnen worden van onze aandacht. Enkele van haar conclusies zijn dat aandacht iets is dat we kunnen trainen en dat zo’n training niet overbodig is in een tijd waarin er zoveel prikkels zijn die je aandacht kapen. Men denkt ook gemakkelijk dat bewust in het leven staan iets is voor zweverige types. Wel integendeel: zij sprak met veel bedrijfsleiders die aangaven dat net het investeren in het bewust trainen van hun aandacht (door bijvoorbeeld mindfulness) hen geholpen heeft om productiever te zijn.

Mentale detox betekent dat jij je opgejutte brein af en toe wat offlinetijd gunt.