3 onderscheidende kenmerken van een mindful leider volgens Michael Carroll

Als de naam Michael Carroll niet meteen een belletje doet rinkelen: hij is de auteur van ondermeer Mindfulness in Leiderschap. Ik hoorde onlangs een lezing die hij gaf op de Google University. Daarin geeft hij een beknopte schets van wat volgens hem 3 onderscheidende kenmerken zijn van mindful leiderschap. Hieronder een samenvatting van zijn betoog.

Geen chauvinisme

Carroll begint met te benadrukken dat hij niet van mening is dat mindful leiderschap een antwoord biedt op alle vragen van vandaag. Het trekt echter wel onze aandacht op een aantal zaken die we al te vaak over het hoofd zien en die belangrijk zijn voor ons persoonlijk en ons maatschappelijk welzijn.

De weg van A naar B
Volgens sommigen is een definitie van leiderschap: zo efficiënt en zo snel mogelijk van A naar B geraken. De mindful leider onderschrijft die definitie, op voorwaarde dat we in B aankomen in een goede fysieke en mentale conditie. Dat we niet uitgebrand raken onderweg. Succes is meer dan je doelen halen. Het heeft ook te maken met het niet negeren van wat er gebeurt op het pad.

Mensen zijn geneigd om altijd weer op weg te zijn naar het volgende doel en zijn blind voor wat er gebeurt onderweg. 

De mindful leider heeft aandacht voor alle stappen op de weg, niet louter voor het doel.

Prestatiedrang

In onze samenleving ligt de nadruk op het presteren, het doen. Altijd willen we ergens elders sneller, gemakkelijker, goedkoper geraken Of we willen iemand anders zijn. Als je in het eerste studiejaar zit kijk je op naar de jongens of meisjes in het zesde, in het eerste jaar humaniora kijk je op naar de laatstejaars en als je op de hogeschool of de universiteit zit kijk je op naar hen die een job hebben.
Op zich is er niets fout met de ambitie en prestatiedrang, maar er is een blinde vlek. We vergeten om te zijn WAAR we zijn, om te zijn WIE we zijn. De mindful leider is op zijn gemak met waar hij nu is en met wie hij nu is.

Het verwaarloosde instrument

Traditionele leiderschapstrainingen leggen de nadruk op het ontwikkelen van de strategische visie, op het nemen van betere beslissingen.

De mindful leider legt de nadruk op het trainen van zijn belangrijkste hulpmiddel: zijn bewustzijn. We beschouwen het bewustzijn als een evidentie en staan er niet bij stil, laat staan dat we tijd vrijmaken om dit waardevolle instrument te ontwikkelen. Door dit te doen kan je ontdekken dat “Your mind is not just the voice inside your head.”

Verrassende ontdekkingen

Een goede manier om het bewustzijn te trainen is via meditatie. Een korte oefening volstaat om een aantal interessante inzichten op te doen.

-       Je ontdekt hoe weinig controle je hebt op je denkende geest.

-       Je ontdekt dat door te stoppen en stil te zijn je zintuigen scherper registreren

-       Het feit dat sommigen zich slaperig voelen tijdens de oefening, maakt je bewust hoe uitputtend het is om voortdurend in contact te stan met je denkende geest.

-       Sommigen gaan op zoek naar een manier om dit aangenamer te maken. Dat is weer een mooi voorbeeld va onze prestatiedrang. We zijn niet tevreden met wat er in onze geest gebeurt dus we willen iets anders doen.

-       Het gaat er om dat je leert om je aandacht telkens opnieuw terug te brengen naar wat er hier nu is.

Wat met ambitie?

Een deelnemer stelde de vraag: “Does it not take away our passion to achieve?”

Antwoord van Michael: passie is prima, maar vergeet niet om ook aanwezig te zijn onderweg. Misschien weet je wel waar je naartoe wilt, maar weet je niet waar je nu bent. Dat is de definitie van verloren zijn. Het gaat om ambitie die je niet het contact met de werkelijkheid doet verliezen.

Twee bewustzijnstoestanden

De essentie van mindfulness is het trainen van de “zijn-spier”. Het probleem is dat we die spier nog maar weinig gebruikt hebben.

Tijdens het trainen kan je pendelen tussen twee bewustzijnstoestanden: zeer gefocust, geconcentreerd of zeer open, zeer ruim. Als je geest neigt naar het eerste (precisie, analyseren) is het nuttig om tijdens het oefenen vooral de ruimte te leren zien; als je geest neigt naar het afdwalen, dolen in de ruimte is het nuttig om vooral de focus, de waakzaamheid te zien.

Het rare aan dit alles is dat je niet traint om iemand anders te worden: sneller, slimmer… “You just need to rest in your natural state.”

Een laatste gedachte?

Op de vraag of Michael nog een laatste gedachte had om zijn lezing af te sluiten vertelde hij dat hij jaren geleden, toen hij nog op Wallstreet werkte, je best niet openlijk kon zeggen dat je mediteerde, want hoorde je niet bij de stoere jongens. Gelukkig is er nu een trend dat meer en meer  organisaties en bedrijven beseffen hoe waardevol ons bewustzijn is en dat we dit kunnen verfijnen door training.

“Don’t just take your mind for granted.”