De meetbare effecten van liefde

Zowel liefde geven als liefde ervaren is een bijzonder subjectieve, individuele ervaring. In haar boek “Love 2.0 “ bewijst Barbara Frederickson dat de effecten van liefde minstens op drie gebieden in ons lichaam waarneembaar en meetbaar zijn.  Bovendien bewijst ze dat we deze effecten kunnen voeden en versterken door training, meer bepaald Loving Kindness Meditatie (LKM). 

Maar eerst moeten we onze bestaande visie op liefde herbekijken. 

Zij noemt het een upgrade naar Love 2.0 . Dat gaat verder dan louter de liefde binnen intieme relaties of verwantschap. Ze vraagt ook om afstand te doen van de vaak gekoesterde overtuigingen dat liefde exclusief, blijvend en onvoorwaardelijk is. Liefde reikt verder dan onze geliefden. De tijdschaal van liefde is korter dan we gewoonlijk denken, ze is meer vloeiend maar altijd hernieuwbaar.  Zoals elke emotie is liefde een subtiele kracht waarvan intensiteit voortdurend veranderd. 

Volgens Frederickson is het is moeilijk om over liefde te praten in wetenschappelijke termen, omdat mensen zoveel vooroordelen en sterke overtuigingen hebben. Zij steunt zich op wat de wetenschap ons vertelt over emoties. Liefde behoort tot de groep van de positieve emoties en die hebben twee gemeenschappelijke kenmerken. Ze maken ons opener, ontvankelijker en ze zorgen voor een positieve transformatie. Liefde is de emotie die ons ten volle doet leven en ons menszijn ten volle laat ervaren. 

Liefde is een voedende emotie.

Zoals de zon, de regen en de bodem de planten voeden en doen groeien, zo doet ook liefde ons lichaam letterlijk groeien. Liefde maakt ons wijzer, veerkrachtiger, doelgerichter, gelukkiger en gezonder. 

Love is our “superior emotion”.
We are designed for love.

Zij herleidt de kern van liefde tot micro-momenten van warmte en verbondenheid die je deelt met een ander levend wezen. 

“Love springs up anytime any two or more people
connect over a shared positive emotion.”

De duur van een emotie laat zich meten in seconden of minuten, niet maanden of jaren. Liefde is ruimer beschikbaar dan je denkt, want liefde is verbinding. Liefde is een positieve resonantie die zorgt voor een spiegel-effect op drie niveaus: 

-      je weerspiegelt de positiviteit en de emotionele staat van de andere 

-      je weerspiegelt de biochemische en gedragsmatige effecten 

-      je weerspiegelt de wederzijdse impuls om voor mekaar te zorgen. 

Enkel liefde zorgt voor zo’n diepe interpersoonlijke resonantie.

Die positieve resonantie gebeurt niet toevallig, maar vereist een aantal basisvoorwaarden.

Ten eerste moet er een gevoel van veiligheid zijn. Ten tweede moet er daadwerkelijk verbinding zijn, een echte gelijktijdige zintuigelijke connectie met een ander levend wezen. Daarbij zijn vooral oogcontact en de glimlach uiterst belangrijk. Zo weten en voelen we ons afgestemd, in sync. Dat is een ervaring die doordringt tot op het cellulaire niveau in ons lichaam.

De biologische impact van de liefde is een onderling verbonden systeem van effecten. De drie voornaamste zijn: de effecten in het brein, de hormonale effecten en de effecten op de nervus vagus.

Breineffecten

Die effecten hebben te maken met de spiegelneuronen: tijdens een conversatie met een andere persoon manifesteren zich gelijkaardige patronen in het brein van beide personen. 

“Communication
-a true meeting of the minds-
is a single act performed in two brains.”

Het is een biologische expressie van eenheid, verbondenheid.

Hormonale effecten

Hier komt het knuffelhormoon oxytocine in beeld. Dit hormoon heeft een temperend efffect op de activiteit van de amygdala, de plaats diep in ons brein waar vooral emoties zich manifesteren.  

Het zorgt voor de “calm-and-connect” respons.

Effecten op de nervus vagus

Dit is onze tiende hersenzenuw die ontspringt in de hersenstam en die vertakkingen heeft naar verschillende organen, waaronder ons hart. Deze zenuw behoort tot ons parasympathisch zenuwstelsel, dat zorgt voor kalmte, rust en herstelling in tegenstelling tot het sympathisch zenuwstelsel dat zorgt voor actie en spanning. Hoe hoger de vagale toon, hoe beter het kalmerend effect. De wisselende toon zorgt voor een subtiel, maar gezond patroon van ritmestoornissen in het hart. Haar onderzoek toont aan dat mensen die meer liefde ervaren een hoger vagale toon hebben.

“The higher the vagal tone, the better.”

Er blijken zelfs aanwijzingen te zijn dat er ook effecten zijn op de genetische expressie, dat is de manier waarop de genen lichtjes veranderen (evolueren, zich aanpassen) bij de aanmaak van nieuwe cellen. 

“Love can affect you so deeply that it reshapes you from the inside out and by doing so alters your destiny for future loving moments.”

Het rimpelend effect van liefde

De efffecten van een liefdevolle interactie tussen twee mensen is ook gedragsmatig waarneembaar, via niet-verbale signalen. Zij onderscheidt er vier.

-      Hoe vaak glimlachen beide personen naar mekaar?

-      Hoe vaak gebruiken ze vriendelijke handgebaren naar mekaar?

-      Hoe vaak leunen ze naar mekaar toe?

-      Hoe vaak maken ze knikkende hoofdgebaren?

Op die manier kunnen twee individuen versmelten tot een goed georchestreerde eenheid. 

De effecten van een liefdevolle interactie hebben een uiterst positief effect op wie we worden.

-      Wij worden: wederzijdse liefde versterkt de onderlinge verbondenheid. Het expliciet uitdrukken van je dankbaarheid is daarbij belangrijk.
“Saying thanks well isn’t just a matter of being polite, it’s a matter of being loving and becoming a stronger version of what together we call us;”

-      Veerkrachtiger worden: het ervaren van positieve emoties maakt ons wendbaar, waardoor we beter kunnen omgaan met de ups en downs van het leven. Onze weerbaarheid is niet onveranderbaar gebeiteld in ons DNA, maar kan versterkt worden door training. Veerkrachtige mensen doen het niet alleen.

-      Wijzer worden: positieve emoties verruimen ons bewustzijns perspectief. “We open the gates of perception.” Daardoor benaderen we een situatie met een ruimere, holistische blik en komen we tot creatieve en praktische oplossingen. We zijn intellectueel en emotioneel scherper van geest.
“Positivity resonance unlocks collective brainstorming poweer, making it easier to solve difficult problems.”

-      Gezonder worden:  liefde is geen wondermiddel, maar het zorgt  er wel voor dat ons parasympatisch zenuwsysteem beter werkt, zoals blijkt uit de hogere tonus van de nervus vagus.

“Over time these powerful moments change who you are.”

Naarmate we onze visie op liefde upgraden en leren om micro-momenten van liefde te cultiveren, ervaren we niet alleen zelf de voordelen van deze transformatie, we delen ze ook met anderen.

Trainbaar

Belangrijk is dat haar onderzoek aantoont dat deze drie biologische effecten versterkt kunnen worden door mentale training. 

“To a considerable extent, you orchestrate the messages that your cells hear.”

Het tweede deel van haar boek bevat dan diverse varianten van Loving Kindness Meditaties (LKM), aangevuld met meer eenvoudige micro-moment oefeningen voor zij die geen tijd of niet het geduld hebben om langere tijd met gesloten ogen te zitten mediteren. Volgens de onderzoekingen in haar PEP-lab hebben zelfs die kortstondige oefeningen al een heilzaam effect. Je vindt de oefeninggen op www.positivityresonance.com

Haar gefragmenteerde benadering van de liefde komt mogelijks wat onwennig over, maar bendrukt wel dat liefdevolle interacties tussen mensen veelvuldiger voorkomen. Wij hebben elke dag veel kansen om een medemens liefdevol te benaderen, wat in ons beider voordeel werkt, zonder dat er een langdurige, laat staan romantische relatie hoeft te zijn.

De Loving Kindness Meditaties laten ons toe om die liefdevolle benadering te verankeren in ons brein zodat het bijna een 

automatische, reflexmatige reactie wordt.

Love 2.0. Creating Happiness and Health in Moments of Connection.

Barbara L. Frederickson, Ph.D., Penguin Group