Een zesde Westerse aandoening: Snelheidsverslaving
In mijn vorige blog beschrijf ik vijf aandoeningen die typerend zijn voor onze Westerse samenleving. Ik wil er bij deze een zesde aan toevoegen.
Als ik nu terugkijk naar de populaire
tv-programma’s uit mijn jeugdjaren valt het op hoe traag de beeldwisseling
is. De camera filmt elke scène minutenlang vanuit dezelfde positie. Pas dan
besef je hoe we door de jaren heen geruisloos en onbewust gewend zijn geraakt aan
een nerveuzere stijl van filmen en mixage, met snelle beeldwisseling en een beweeglijke
camera.
Niet alleen in de films, ook in het dagelijks leven zijn we onbewust
gewend geraakt aan een hogere snelheid. Blijkbaar stapt en spreekt de
hedendaagse mens sneller dan vroeger. Onze digitale communicatie verloopt in
real time en we vinden het normaal dat een artikel dat we vandaag online bestelden
morgen al geleverd wordt. Zelfs de Sint komt al ruim een maand vroeger dan
weleer. We gedragen ons als verwende, ongeduldige kinderen.
Hoe meer we kunnen
doen in minder tijd, hoe meer we willen doen. Het is een race die we nooit
kunnen winnen, want onze verlangens hebben een onblusbare honger en stuwen ons
hitsig verder in deze wedloop tegen de tijd, waardoor we veroordeeld lijken om onszelf onophoudelijk hijgend achterna te hollen. Nochtans is de periode waarin we moeten wachten en reikhalzend
uitkijken, een mooie kans om onze verlangens te koesteren in hun nog pure,
onvervulde fantasiestatus. Maar zelfs dit beetje geduld is voor velen een onuitstaanbare
kwelling, die kost wat kost moet vermeden worden.
Digitalisering maakt dat die zinvolle
tussentijd steeds korter wordt en soms zelfs helemaal samengeperst wordt.
“Je bestelling de volgende ochtend in de bus
verwachten is kindergedrag:
ik zie iets, ik wil het en ik wil het nu”,
schrijft
Marnix Peeters in De Morgen.
Remedie?
Leren om
zoveel mogelijk aandacht te geven aan wat er nu is, en niet voortdurend
verwijlen in het herkauwen van het verleden of het projecteren van de toekomst.
Natuurlijk is af en toe nostalgisch mijmeren of fantaserend dromen zinvol en
heerlijk. Maar het is eveneens zinvol om
met je volle aandacht aanwezig te zijn bij de taak die je nu vervult, het gesprek
dat je nu voert, de persoon die nu voor je zit. Het is eveneens nuttig om
geduldig te leren wachten. Vanuit dit perspectief heeft zelfs verveling zijn
nut. De gedachten en gevoelens die bij verveling horen openhartig observeren is
een verhelderend leermoment op je pad naar zelfinzicht en persoonlijke groei.
